وظیفه قطعات موجود در افتامات ترانزیستوری

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

۱-دیود D2 : این دیود، کنترل کننده اصلی ولتاژ افتامات است و در حد معینی در جهت مخالف هادی میشود.

۲- دیود D3: از برگشت جریان خود القا یی میدان به مدار داخلی افتامات جلوگیری میکند.

۳- دیود D4: ولتاژ خود القایی بدنه را به مدار قطبها برمیگرداند.

۴- مقاومت R2: از اتلاف جریان امیتر کلکتور ترانزیستور TR2 جلوگیری میکند.

۵- خازن C1: ولتاژ خود القای موثر بر مقاومت های R3, R4 و R5 را را کاهش میدهد.

۶- مقاومت متغیر R6:  توسط پیچ روی این مقاومت می توان ولتاژ افتامات را تنظیم نمود.

افتامات ترانزیستوری ۲

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

شرح مدار ۲

مسیر اول: از را ه دیود D1 به امیتر ترانزیستور TR1

این مسیر برای ازدیاد ولتاژ الترناتور می باشد. هنگامی که جریان به ترانزیستور TR1 می رسد، مقدار کمی از ان از طریق امیتر پایه و مقاومت R1 عبور نموده و بدنه میشود ولی مقدار حداکثر جریان از راه کلکتور ترانزیستور TR1 عبور نموده و به صورت مستقیم به میدان F روتور می رود.

فرستادن جریان زیاد ، متناسب با دور گرفتن موتور به میدان قطب ها می باشد که سبب افزایش فوری ولتاژ خروجی الترناتور می شود.

مسیر دوم: مسیر دوم امیتر ترانزیستور TR2 و مسیر دوم

این مسیر خود شمامل یک مدار موازی می باشد که یک مسیر ان امیتر ترانزیستور TR2 و مسیر دوم مقاومت های R3 ,R4, و R5 و بدنه است.

گفتیم که در مدار اولیه، تمامی جریان مصرفی میدان از طریق کلکتور ترانزیستور TR1 عبور مینماید. اگر بتوان راه این مدار را مسدود کرد مدار دیگری که دارای مقاومت می باشد برای عبور جریان قطب ها انتخاب نمود ، جریان مصرفی قطبها کاهش پیدا کرده و نیز ولتاژ خروجی به اندازه لازم تنظیم می شود.

افتامات ترانزیستوری ۱

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

شرح مدار 

افتامات ترانزیستوری از مجموعه ای شامل چند ترانزیستور، مقاومت، خازن ، و دیودتشکیل شده است. این افتامات وظیفه تثبیت ولتاژ را در حد مشخصی دارد که این عمل با ارسال جریان مناسب توسط افتامات به میدان قطبهای  روتور صورت میگیرد تا به ازای ان، الترناتور قادر باشد ولتاژ لازم را تولید نماید.

نکته: برخی از افتاماتها دارای پیچ تنظیم می باشند که توسط ان بتوان  حد ولتاژ خروجی الترناتور را تغییر داد و برخی دیگر فاقد این پیچ می باشند . در شکل زیر، افتامات ترانزیستوری یک الترناتور ۶ دیوده را مشاهده میکنید . در ابتدای کار، جریان از باطری به سوییچ و بعد به افتامات می رود. که در داخل افتامات دو مسیر راطی می کند.

الترناتور پیکان ( مدل ACR ۱۵/۱۶)

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

این نوع الترناتور از نوع منفی بدنه است. افتامات ان تنها دارای یک تنظیم کننده ولتاژ است که از نوع ترانزیستوری می باشد و به صورت خودکار ولتاژ خروجی را تا ۱۴v و جریان را تا ۳۴A تنظیم میکند.

روتور الترناتور دارای ۱۲ قطب است که جریان لازم را برای تغذیه سیم پیچی انها به وسیله دو ذغال منتقل می کند. ولتاژ تولید شده به صورت سه فاز متناوب است که بوسیله ۶ دیود سیلیکونی یکسو می شود.

( به مجموعه این دیود ها ، رکتی فایر میگویند) این دیود ها روی تیغه هایی جاسازی شده اند. هر تیغه دارای سه دیوداست که هر دیود را یک سیم رابط به مدار وارد میسازد.

تیغه سوم منفی است و حامل سه دیود و تیغه وسط مثبت و ان نیز حامل سه دیود مثبت است. 

سه سر سیم های استاتور در داخل بصورت ستاره به یکدیگر متصل شده اند و سر دیگر ان بین دیود ها ی مثبت و منفی لحیم می شود.

یک تیغه دیگر در جلو قرار دارد. یکی تیغه دیگر که حامل سه دیود مثبت است در جلو قرار دارد . این سه دیود کمی از جریان یکسو شده را دریافت نموده و به مدار قطب ها هدایت میکند. به این تیغه، تیغه تحریک و دیود های ان را دیود های تحریک میدان میگویند.

الترناتور ژیان ( تکفاز)

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

این نوع الترناتور از نوع تکفاز با روتور ۱۲ قطبی و افتامات بوبینی می باشید که جریان تکفاز متناوب توسط دو دیود یکسو می شود . استاتور ان توسط دو سیم یکسان سیم پیچی می شود . که در انتها، یک سر از هر دو سیم پیچ را به خروجی الترناتور و انتهای دیگر هر سیم را به یک دیود در جهت مخالف لحیم میکنند.

طرز یکسو سازی

در نیم پریود مثبت، جریان در هر دو سیم یکسان و از طرف ابتدا به انتها می باشد.

( طبق شکل زیر از A به B و از ′A به′B)

ولی فقط جریان سیم پیچ اول به D الترناتور رسیده و به مدار شارژ می رود و جریان سیم پیچ دوم با دیود D2 مسدود می شود . در نیم پریود منفی جریان در هر دو سیم یکسان و از طرف انتها به طرف ابتدا می باشد. 

( در شکل از B به A و از ′B به ′A) ولی فقط جریان در سیم پیچ دوم به D الترناتور می رسد و به طرف شارژ باطری می رود.

طرز کار افتامات

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

افتامات های بوبینی فقط رله ولتاژ دارند. زیرا در ان دیودهای مثبت اجازه تخلیه ولتاژ باطری در استاتور را نمی دهند. این افتامات ها نیاز به رله قطع و وصل ندارند.

هنگامی که ولتاژ الترناتور برابر ۱۵ v نباشد :

الف- اگر کمتر باشد.

جریان قطب ها، مستقیما از طریق پلاتین به  F روتور می رود و در رتور بدنه می شود..

ب- اگر بیشتر باشد

جریان مصرفی قطب ها با باز شدن پلاتین  از مقاومت R به F می رود و ولتاژ افت میکند.

مدارهای الترناتور

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

۱- مدار تحریک اولیه: در ابتدای کار، با باز کردن سوییچ ، جریان باطری به ترتیب از مسیر زیر عبور می نماید:

لامپ شارژ ، ترمینال ۴ افتامات ، پلاتین زیرین ، پلاتین وسط ، F افتامات، F الترناتور ، سیم پیچ روتور ، اتصال بدنه

۲- مدار شارژ: پس از روشن شدن موتور و بالا رفتن دور ان ، ولتاژ تولیدی الترناتور افزایش پیدا میکند و مدار شارژ از طریق مسیر زیر، باطری را شارژ میکند : 

سیم پیچ استاتور، دیودهای مثبت، ترمینال B الترناتور ، ترمینال B سوییچ ، امپر متر، باطری 

۳- مدار تحریک : مسیر تحریک قطب های الترناتور عبارتند از: 

باطری - ترمینال ۳ افتامات - پلاتین وسط - F افتامات - F الترناتور - روتور - بدنه به وسیله رتور

تعداد شیارهای استاتور

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

الف- تعداد شیارها:

تعداد شیارهای استاتور به تعداد قطب های روتور و تعداد فاز الترناتور بستگی دارد به طوریکه:

تعداد قطب ها* تعداد فاز= تعداد شیار استاتور

ب-زاویه دو شیار مجاور:

زاویه دو شیار مجاور به تعداد شیارهای استاتور بستگی دارد به عبارتی :

۳۶۰/زاویه دو شیار مجاور = تعداد شیار 

ج- زاویه سیم پیچی در استاتور

این زاویه به تعداد قطب ها بستگی دارد به عبارتی :

۳۶۰/ زاویه سیم پیچی در استاتور= تعداد قطب ها

طرز کار رله ولتاژ الترناتور

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

ولتاژ موثر به رله افتامات با افزایش ولتاژ الترناتور، افزایش می یابد.  هنگامیکه به مقدار لازم خود رسید، نیروی مغناطیسی هسته بر نیروی فنر پلاتین غلبه می نماید که پلاتین زیرین را جذب میکند. با باز شدن دهانه پلاتین، جریان لازم میدان از طریق  مقاومت به رتور انتقال می یابد که در نتیجه از شدت میدان کاسته می شود که باعث کاهش ولتاژ خروجی الترناتور میشود.

همانطور که میدانید، مقدار مقاومت را برای جلوگیری از ولتاژ خود القا کوچک انتخاب میکنند که باعث بالا رفتن ولتاژ الترناتور می شود ( حداکثر تا ۳ولت) که بدین ترتیب، نیروی مغناطیسی بیشتری توسط رله بدست می اورد که در نتیجه پلاتین بالایی را به پلاتین وسطی اتصال می دهد.

در این هنگام جریان از طریق پلاتین بالایی بدنه می شود و برای لحظه ای هیچ جریانی به میدان قطبها نخواهد رفت .

این ارتعاش پلاتین ها بر حسب ولتاژ خروجی الترناتور انقدر ادامه پیدا می کند تا در حد لازم تنظیم شود.

انواع الترناتور از نظر تعداد فاز ۲ ( سه فاز)

برای پیوستن به کانال تلگرام اینجا کلیک کنید.

الترناتور سه فاز با روتور دو قطبی 

در این نوع الترناتور ، به جای یک سیم پیچ از سه سیم پیچ استفاده شده است. در یک گردش روتور، سه منحنی ولتاژ تولید میشود. ( ولتاژ متناوب سه فاز)

در این الترناتور، به علت اینکه روتور دو قطبی می باشد لذا فاصله سیم پیچی یک طرف کلاف نسبت به طرف دیگر ان ۱۸۰ درجه می باشد که باعث خواهد شد هنگامی که یکطرف کلاف در برابر قطب N قرار گیرد، طرف دیگر در برابر قطب مخالف ( S) باشد.

زاویه سیم پیچی= ۳۶۰/تعداد قطبها= ۳۶۰/۲=۱۸۰°